اثربرخی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر تحمل به سرمای گیاهچه های آفتابگردان

چکیده به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی در ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های آفتابگردان دو آزمایش در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر (عج) در سال 1389 انجام شد. در آزمایش اول اثر شش نوع تنظیم کننده ی رشد گیاهی هر کدام در 4 سطح شامل: پاکلوبوترازول (25، 100، 500 و 1000 میکرومولار)، پلی اتیلن گلیکول (50، 100، 200، 300 گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (20، 50، 100 و 200 میکرومولار)، سالیسیلیک اسید (25، 50، 100 و 200 میکرومولار)، آبسیزیک اسید (25، 50، 100 و 200 میکرومولار) و جیبرلین (25، 100، 500 و 1000 میکرومولار) در دمای صفر درجه سانتی گراد بررسی شد. این آزمایش در سه تکرار و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. با توجه به نتایج این آزمایش تنظیم کننده های آبسیزیک اسید، سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول برای آزمایش دوم انتخاب شدند. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول نوع هورمون در سه سطح شامل آبسیزیک اسید، سالیسیلک اسید و پاکلوبوترازول و عامل دوم غلظت هورمون در سه سطح شامل (100، 500 و 1000 میکرومولار) بودند. بذرها با محلول های فوق پیش تیمار شدند و گیاهچه های ده روزه به مدت 48 ساعت در دمای 2-0 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد طول ساقه تحت تاثیر پاکلوبوترازول و آبسیزیک اسید با غلظت 100 میکرومولار به طور معنی داری کاهش یافت. سالیسیلیک اسید در غلظت 1000 میکرومولار و پاکلوبوترازول 500 میکرومولار، قطر ساقه را به طور معنی داری افزایش دادند. غلظت 100 و 500 میکرومولار پاکلوبوترازول، هر سه غلظت آبسیزیک اسید (100، 500 و 1000 میکرومولار) و دو غلظت سالیسیلیک اسید (1000 و 500 میکرومولار) طول ریشه را افزایش دادند. محتوای پرولین برگ و قند محلول ساقه چندان تحت تاثیر تنظیم کننده های رشد قرار نگرفت. در مجموع وزن خشک گیاهچه تحت تاثیر غلظت های 100 و 500 میکرومولار پاکلوبوترازول به طور معنی داری بیش از شاهد بود و به نظر می رسد تاثیر مثبتی بر رشد گیاهچه آفتابگردان در شرایط سرما داشته است. کلمات کلیدی: آفتابگردان، تنظیم کننده رشد گیاهی، مقاومت به سرما